Yapay Beslenme ve Sakıncaları
İlk altı ayda ideal beslenme biçimi, yalnız anne sütü ile beslenme olan doğal beslenmedir. Dogal beslenmenin sağlanamadığı koşullarda, anne sütüne yakınlaştırılmış inek sütünden yapılan ve formül süt olarak tanımlanan hazır mamalar kullanılabilir. Bu tip beslenmeye doğal olmayan beslenme, sunni beslenme ya da biberon ile beslenme denilmektedir.
Beslenmede inek sütü kullanılacaksa, inek sütü ilk 6 ay boyunca 2 kısım süt, bir kısım su karışımı şeklinde hazırlanarak kullanılmalıdır. Doğal olmayan beslenme biçimindeki bebeklere de doğal beslenmede olduğu gibi, ilk 6 ayda su verilmesine gerek yoktur. Çünkü su gereksinimi bebek hareketlendikçe ve katı besinlere geçince artar. Tablo ‘da inek sütü ve
hazır mamaların temel özellikleri verilmiştir.
İnek sütü ve hazır mamaların içerikleri (100 ml)
|
Besin ögeleri |
İnek sütü |
Hazır mama |
|
Enerji (kcal) |
67 |
65-70 |
|
Protein (g) |
3.5 |
1.5-1.9 |
|
Karbonhidrat (g) |
4.9 |
7.0-8.6 |
|
Kazein: whey (%) |
63/37 |
40/60-80/20 |
|
Yağ(g) |
3.6 |
2.6-3.8 |
|
Sodyum (mmol) |
2.3 |
0.65-1.1 |
|
Kalsiyum (mmol) |
3.0 |
0.88-2.1 |
|
Fosfor (mikromol) |
3.2 |
0.9-1.8 |
DOĞAL OLMAYAN BESLENMEDE ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR
Canlıların sütleri türe özgüdür. Bu nedenle doğal olmayan beslenme biçimi kısa ve uzun dönemde çeşitli tehlikeler taşımaktadır.
· Türkiye gibi bebek ölüm hızının yüksek oldugu, enfeksiyon hastalıklarından ölümlerin sık görüldügü ülkelerde bu tehlike daha da fazladır. Hindistan'da 4-5 aylık 418 bebek üzerinde yapılan bir çalışmada, bebeklerin bir grubuna demirden zenginleştirilmiş ma ma verilmiş, diger grubuna ise yalnızca ev ziyareti yapılmış ve emzirmeye devam sağlarımıştır. Sonuçta demirden zenginleştirilmiş mama alan grupta sık ateşlenme ve dizanteri daha yüksek oranda görülmüştür.
· Brezilya'da yapılan bir çalışmada, 6 aydan önce ek besinler başlanan bebeklerde ishal, zatürre sıklığı ve buna bağlı hastaneye yatma oranları anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. İshalden ölme riski, yalnız anne sütü ile beslenen bebeklere kıyasla, doğal olmayan biçimde beslenenlerde 14 kat: kısmen anne sütü ile beslenenlerde 34 kat daha yüksek olarak belirlenmiştir.
· Aynı çalışmada 3 aydan önce ek besin başlanan bebeklerde pnömoni nedeni ile hastaneye yatırılma riski 175 kat, 3-6 ay arası ek besin başlananlarda ise 9 kat fazla olarak bildirilmiştir.
· Ülkemizde düzenli olarak izlenen sağlıklı bebekler üzerinde yapılan bir araştırmada, 4. aydan önce ek besin başlananlarda özellikle orta kulak iltihabı ve diğer solunum sistemi enfeksiyonları anlamlı derecede yüksek
bulunmuştur.